ساختار ولایت، از خانواده ولایی تا جامعه ولایی

بخواهی یا نخواهی بحث بر سر ولایت است. چه در ارتباط بین مؤمنان، چه در ارتباط زن و شوهر، و چه در ارتباط امام و امت. اصل ولایت با دو مفهوم کلیدی سر و کار دارد: «سرپرستی از روی محبت» و «اطاعت از روی محبت». پس در رابطه ولایی باید محبت حاکم باشد و این تفاوت جامعه ولایی با جامعه دیکتاتوری است.

سرپرستی هم که مشخصاً از جنس مدیریت است. پس اگر فرمودند مدیر مسجد امام جماعت است، یعنی ولایت دارد و بقیه باید از روی محبت از او تبعیت کنند. در همه این روابط، اصل محبت اولاً به خداست و ثانیاً به ولی. این ساختار را قبلاً قرآن خوب توضیح داده است:

قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونی‏ یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ[1]

بگو: «اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی کنید تا خدا دوستتان بدارد.»

پس در واقع رابطه ولایی سه مرحله دارد: 1) محبت ما به خدا و ولی خدا، 2) اطاعت از ولی خدا، و 3) محبت خدا و ولی او به ما